بیش فعالی و کمال گرایی

هیچ فردی کامل نیست

کمال گرایی باعث می شود، احساس بدی به خودت پیدا کنی چون هیچ وقت از آنچه که انجام می دهی به رضایت کامل دست پیدا نمی کنی. بدرفتاری با خودت رو متوقف کن و یاد بگیر نقاط قوت و ضعفت را بشناسی و تعریف دیگری از موفقیت برای خودت بسازی. این کار باعث می شود خودآگاهی بیشتری در رابطه با اختلال نقص توجه و بیش فعالی خودت داشته باشی.

بزرگسالانی که اختلال نقص توجه و بیش فعالی دارند، به مشکلات زیادی در انجام امور زندگی روزمره خود برخورد می کنند. آنها اغلب تلاش می کنند از طریق کمال گرایی به احساس قدرت برای کنترل زندگی خود دست پیدا کنند. آنها پروژه های خود را سازمان دهی می کنند و چندین بار بررسی می کنند و به جزییات خیلی کوچک نیز توجه می کنند تا زمانیکه مطمین شوند به بهترین نحو آن کار را انجام داده اند. شاید این تمایل به کمال گرایی باعث شود که افراد بتوانند کارهای کوچک را به خوبی انجام دهند(البته با صرف زمان زیاد برای کاری که در مدت بسیار کوتاهی قابل انجام هست) این باعث پیچیده تر شدن زندگی آنها و خود سرزنشی می شود.

به خاطر دارم که یکی  از مراجعان من مدت زمان زیادی در روز برای شستن ظرف هایش وقت می گذاشت و آنها را به بهترین نحو می شست . این موضوع باعث میشد که اینقدر بعد از شستن ظرف ها خسته شود که نتواند اطراف میز غذاخوری را مرتب کند و وسایل روی میز را به جای قبلی خود برگرداند. این نامرتب بودن میز و آشپزخانه به او احساس بدی می داد و خود سرزنشی ها از همین فعالیت کوچک شروع می شد.

برای افراد بیش فعالی که به دنبال کمال گرایی هستند، انجام ندادن کارها به بهترین نحو با خودسرزنشی همراه هست. زمانیکه کارها آن کیفیت مطلوب مورد نظر خودش را ندارد، فکر می کند شکست خورده است و این موضوع باعث احساسات منفی زیادی در فرد می شود.

از طرف دیگر بعضی از افراد بیش فعال می پذیرند که اختلال نقص توجه و بیش فعالی در آنها باعث می شود که بتوانند بیشتر بر کارهایی تمرکز کنند که آنها را هیجان انگیز می بینند. این افراد برای خودشان اهداف واقع بینانه در نظر می گیرند و موقع تعیین هدف نقص های خود را نیز مدنظر می آورند. همچنین موقع انجام کارهای خسته کننده پاداشی را با آن کار همراه می کنند. مثلا فردی که آهنگ دوست دارد موقع تمیز کردن اتاقش از یک موسیقی لذت بخش استفاده می کند.

کمال گرایی باعث می شود بزرگسال بیش فعال لیست انجام کارهای سازمان یافته و به خوبی طراحی شده ای داشته باشد یا از سیستم های کدبندی رنگی مثل فولدرهای رنگی بهتر استفاده کند اما انجام دادن زیاد این کارها باعث احساس بد در آنها می شود.

نقاط قوت و ضعف خودت را ارزیابی کن: یک لیست از توانمدی های خودت تهیه کن. در روزت بیشتر کارهایی را قرار بده که در آنها خوب هستی و به تو کمک می کند که بهتر زندگی کنی. با فاصله گرفتن از کمال گرایی افراد بیش فعال راحت تر به سراغ کارهای روزمره خودشان می روند و آنها را راحت تر انجام می دهند چون استرس کتری به آنها می دهد. صبح جلوی آینه بروید و به خودتان بگویید “لازم نیست امروز بی نقص باشی”

روی تصویربزرگ تر متمرکز شو: از خودت بپرس آیا این کار واقعا همان چیزی است که می خواهم روی آن تمرکز کنم؟  اهداف شخصی برای خودت بگذار که با توجه به موقعیت خودت واقع بینانه هستند. مسئولیت های زیادی را در طی روز برای خودت ایجاد نکن. برای مثال اگر به دنبال تغییر خانه ات هستی در حالیکه دو فرزند کوچک داری، به دنبال خانه ای که تعمیرات زیادی لازم دارد و وقت زیادی از تو می گیرد نباش.

در لحظه زنگی کن: در هر قدم از کاری که انجام می دهی توجهت را فقط روی آن نگه دار. کارهایت را مرحله به مرحله انجام بده و از انجام شدن آنها در هر مرحله لذت ببر. برای مثال اگر هدف تو مرتب کردن آشپزخانه ات هست. کل آشپزخانه را هدف قرار نده. هر بار یک قسمت کوچکی از آن را مرتب کن و برای این پیشرفت خودت را تحسین کن.

تعریفت را از موفقیت تغییر بده: به نتیجه نهایی توجه نکن بلکه از خودت بپرس آیا توانستم نسبت به روز قبل کار بیشتری انجام بدهم؟ به خاطر داشته باش که قدم های کوچک رو به جلو هم پیشرفت هستند و باید خودت را به خاطر آنها تحسین کنی.

اگر کمال گرایی تو مانع بزرگی در انجام کارهایت شده است حتما از یک روانشناس کمک بگیر. گاهی وجود  اختلال وسواس فکری عملی همراه با بیش فعالی باعث تشدید کمال گرایی می شود.

[برای کسب اطلاعات بیشتر پست مقابل را مطالعه نمایید: گاهنامه بیش فعالوژی: اولویت بندی و برنامه ریزی ]