کلینیک مجازی بیش فعالی و کم توجهی ADHDLOGY – دکتر مهدیس مقصودلو
ملال ناشی از حساسیت به طرد (Rejection Sensitive Dysphoria) چیست؟
RSD یک تشخیص رسمی نیست اما یکی از معمول ترین انواع مشکلات در تنظیم هیجانات هست. این مشکل در افراد بیش فعال خیلی شایع است اما اغلب مورد غفلت واقع می شود. تقریبا یک سوم بزرگسالان بیش فعال این نشانه را دارند بخصوص چون آنها راهی برای کنار آمدن با دردهای خود ندارند.
دیسفوریا به معنی غیرقابل تحمل است. افرادی که این مشکل را دارند در مواجهه با طرد، انتقاد یا تمسخر واقعی یا خیالی، درد شدیدی را تجربه می کنند که شدت این درد با عاملی که آن را ایجاد کرده است، همخوانی ندارد.
چه چیزی آن را راه می اندازد؟
معمولا تغییرات خلقی شدید در اثر یک عامل بیرونی ایجاد می شوند که این عوامل عبارت اند از:
- طرد شدن : از دست دادن تایید و حمایت واقعی یا خیالی
- مسخره شدن
- مورد انتقاد واقع شدن، مهم نیست که آن انتقاد چه قدر سازنده باشد.
- خودانتقادی مداوم و صحبت های منفی با خود که به وسیله یک شکست واقعی یا خیالی ایحاد شده است.
تغییرات خلقی خیلی سریع می آیند و با راه اندازنده و یا تفسیر فرد از آن عامل راه اندازنده، همراه هستند. اگر این هیجانات، درونی شوند، می تواند به صورت اختلال افسردگی با افکار خودکشی در فرد نمایان شوند و اگر بیرونی شوند، به صورت خشم و کینه به فرد یا موقعیتی که به او آسیب زده است، نشان داده می شود. خلق خیلی سریع به حالت نرمال برمی گردد پس یک فرد یبش فعال می تواند در یک روز چندین بار این تغییرات خلقی را تجربه کند.
نشانه های بیرونی آن چه چیزی هستند؟
این افراد نشانه های زیر را نشان می دهند:
- انفجار ناگهانی خشم همراه با انتقاد یا طرد شدن
- کناره گیری از موقعیت های اجتماعی
- خودگویی منفی و افکار خود آسیب رسان
- اجتناب از موقعیت های اجتماعی که ممکن است در آنها مورد انتقاد واقع شود.
- عزت نفس پایین و تصور از خود منفی
- خود گویی منفی که منجر به این می شود که خودشان دشمن خودشان شوند.
- نشخوار فکری مداوم
- مشکلات ارتباطی بخصوص احساس مورد حمله واقع شدن مداوم و تدافعی پاسخ دادن
[برای اطلاعات بیشتر پست مقابل را مطالعه نمایید: نقش مغز و هیجانات در بی انگیزگی فرد بیش فعال ]
این مشکل شبیه چه چیزی هست؟
هیچ کسی دوست ندارد طرد شده یا موردانتقاد واقع شود یا شکست بخورد. این نامطلوب است و افراد تا جایی که بتوانند اجتناب می کنند. اما نقطه تمایز افراد دارای RSD با سایر افراد، شدت درد ناشی از این هیجانات منفی و غیرقابل تحمل بودن شدت آن هست. این افراد احساس می کنند که انگار روی قلبشان یک زخم ایجاد شده و انگار قفسه سینه آنه تحت فشار است.
چه تفاوتی با اختلالات خلقی دارد؟
ویژگی RSD شدت اما کوتاه مدت بودن هیجانات شدید است و توسط یک واقعه بیرونی مشخص یا درک شده ایجاد می شود . اختلالات خلقی اما:
| اختلالات خلقی | RSD |
| تغییرات خلقی بدون عامل و خود به خود ایجاد می شوند. | تغییرات خلقی معمولا یک عامل راه اندازنده دارند. |
| خلق با آنچه که در زندگی فرد در جریان است همخوان نیست. | خلق با درک از راه اندازنده همخوان است. |
| تغییرات خلقی تدریجی و در طول هفته ها هست. | تغییرات خلقی سریع است. |
| کم شدن تغییرات خلقی به تدریج در طول چند هفته یا ماه صورت می گیرد. | دوره ها سریع و در عرض چند ساعت هستند. |
| طول تغییرات خلقی باید دو هفته باشد. | تغیرات ندرتا بیش از 2 ساعت طول می کشند. |
آیا RSD علامت بیش فعالی است؟
این یک علامت تشخیصی رسمی برای یبش فعالی نیست. در راهنمای تشخیصی اروپایی مشکلات تنظیم هیجان برای تشخیص بیش فعالی درنظر گرفته می شوند. البته تشخیص های رسمی در ایران براساس راهنمای تشخیصی جامعه روانپزشکی آمریکا صورت می گیرد که در آن مشکلات هیجانی برای تشخیص لحاظ نشده است. اغلب متخصصان می دانند که نشانه های ذکر شده برای تشخیص بیش فعالی در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانپزشکی، بیش تر با کودکان همخوانی دارد و از بررسی نشانه هایی مثل تغییرات خلقی، خواب، روابط و … خبری نیست. درمانگرانی که با بزرگسالان کار می کنند باید این نشانه ها را خودشان لحاظ کنند.
اما خبر خوب اینکه مطالعات در این حوزه در حال افزایش هست و اغلب به این نتیجه رسیده ان که این موضوع نباید نادیده گرفته شود.
به چند دلیل این مشکل در راهنمای تشخیصی جایگاهی نداشته:
1- همیشه این علایم وجود ندارند و با یک عامل راه اندازنده همراه اند.
2- افراد RSD معمولا از رفتارشان شرمنده هستند. آن را مخفی می کننند تا خجالت زده نشوند و به عنوان یک فرد بی ثبات از لحاظ هیجانی و فکری دیده نشوند.
3- RSD به راحتی قابل اندازه گیری نیست.
[برای اطلاعات بیشتر پست مقابل را مطالعه نمایید: 7 واقعیت در رابطه با مشکلات تنظیم هیجان در افراد بیش فعال ]
.
