رژیم های غذایی با کربوهیدرات کم و چربی بالا خیلی پرطرفدار شدهاند چون یک ابزار قدرتمند برای کاهش وزن هستند و به افراد دیابتی یا دارای فشار خون بالا کمک زیادی می کنند. اما آیا برای افراد بیشفعال هم سودمند خواهند بود؟ آنچه که علم به ما میگوید در ادامه مطرح میشود.
صحبت در رابطه با رژیم کتو تقریباً در اغلب محافل، صفحات اینترنتی ، کتابها یا مجلات تغذیه و ورزشی قابل مشاهده است.
پاسخ کوتاه به سؤال تأثیر رژیم کتو بر نشانههای بیشفعالی “نه” هست ولی به تازگی به عنوان راهکاری برای کاهش بعضی از نشانهها مطرح شده است.
اول ببینیم مکانیزم اثر رژیم کتو چگونه است.
در رژیم کتو کربوهیدرات کمی وارد بدن میشود و سرشار از چربی هست. معمولاً این رژیم شامل 70 تا 80 درصد چربی (پنیر، خامه و..) ، 10 تا 20 درصد پروتئین (ماهی، گوشت و..) و 5تا 10 درصد کربوهیدرات (مثل برنج، سیبزمینیT میوهها و..) میشود.
وقتی مصرف کربوهیدرات به شکل چشمگیری کاهش پیدا میکند، بدن فاقد گلوکز ذخیرهشده برای انرژیِ دادن به خودش میشود، پس از چربیهای ذخیرهشده استفاده میکند و آن را تبدیل به مولکولهای کتون می کند. به این فرایند کتوزیز گفته می شود .
رژیم کتو امروزه برای وزن کم کردن خیلی محبوب هست اما مطالعات تأثیر آن را بر دیابت نوع 2 و همینطور بر بهبود نشانههای افراد دارای آلزایمر خفیف تا متوسط نشان دادهاند. همچنین مطالعهای نشان داده که احتمال بعضی از تشنجها را در کودکان کم می کند. اما دلیل مشخص و قطعی برای این رابطه مطرح نشده است. از جمله علتهای این اثربخشی تأثیر رژیم کتو بر یک باکتری خوب در مغز است که این باکتری بر نوروترنسمیترهای مغزی اثر میگذارد.
بیشفعالی مثل تشنج یک اختلال مرتبط با مغز هست پس آیا میتونه رژیم کتو نشانههای بیشفعالی را کاهش دهد؟ بسیاری از کودکان دارای تشنج علائم بیشفعالی را نشان می دهند. در مطالعهای از روشهای غیر دارویی برای کنترل علائم کودکان دارای تشنج که دارو درمانی در مورد آنها مؤثر نبوده، استفاده شده و نشانههای بیشفعالی در آنها بهبود پیدا کرده بود. این مطالعه تغییر در رفتار و بهبود مشکلات رفتاری و هم چنین تمرکز را در این کودکان نشان داده است. مطالعهای دیگر نیز تاثیv رژیم کتو را بر بهبود سطح توجه و عملکرد اجتماعی در کودکان دارای تشنج پس از رژیم کتو ژنیک نشان داده است.
اما باید توجه داشت که رعایت این رژیم کار خیلی خستی هست و حتی مصرف کمی کربوهیدرات اضافه در کودکان دارای تشنج منجر به بازگشت نشانهها در کودکان شده بود.
در صورتی که می خواهید این رژیم را برای خودتان یا فرزندان انجام دهید حتماً تحت نظر یک متخصص تغذیه این کار انجام شود. متخصص تغذیه این کار را برای فرد بیشفعال تدریجی انجام خواهد داد چون رعایت این رژیم بخصوص برای کودکان بیشفعال کار سختی است.
جنبه های منفی رژیم کتو
بعضی از افراد پس از رژیم کتو سردرد، خستگی، تحریک پذیری، تهوع و مشکل در به خواب رفتن را تجربه میکنند. این نشانهها معمولاً موقتی هستند. بعلاوه هنوز تأثیرات بلندمدت استفاده از این رژیم بررسی نشده است. به همین خاطر حتماً تحت نظر یک فرد متخصص این رژیم را انجام دهید.
اما توجه داشته باشید که هنوز اثر این رژیم بر کودکان بیشفعال بدون نشانههای تشنج بررسی دقیقی نشده است. پس فعلاً بهعنوان یک روش درمان توصیه نمیشود و در صورت لزوم باید تحت نظر یک متخصص این کار انجام شود. بیشفعالی از فردی تا فرد دیگر متفاوت است به همین دلیل اثربخشی این روش هم در افراد مختلف ممکن است متغیر باشد.
ترجمه مطلبی از دکتر فیفر
[برای اطلاعات بیشتر پست مقابل را مطالعه نمایید: عوامل محیطی موثر در اختلال بیش فعالی]