بیش فعالی و احساس شرم

شرم به معنی پوشاندن و پنهان کردن است. شرم یکی از سخت‌ترین احساسات برای کنار آمدن هست چون تمایل به پنهان شدن دارد و احساس شرم از گناه متفاوت است. گناه بر آنچه که فرد انجام داده متمرکز است  شرم بر این تمرکز دارد که اون چه کسی هست.

احساس جدا ماندن و تبعیض قائل شدن

برای افراد بیش‌فعال احساس شرم از شکست‌های مداوم در براورده کردن انتظارات والدین، دوستان ، معلمان و….  می‌آید. . آن‌ها خودشان را متفاوت و دارای نقص می‌بینند و احساس می‌کنند که مثل آدم‌های دیگر نیستند.

احساس بد در رابطه با خودش

این مخصوصاً خیلی دردناک است که افراد احساس کنند در زندگی شکست‌خورده‌اند یا کمبود دارند. افراد بیش‌فعال معمولاً متهم هستند که تنبل‌اند یا از قصد کاری را نمی‌کنند – انگار که برای شکست طرح ریزی شده‌اند. خیلی سخته که نسبت به خودت احساس بدی نداشته باشی.

خشم نسبت به کسانی که انتقاد می‌کنند.

افراد بیش‌فعالی که احساس شرم دارد  معمولاً در خودشان فرو می‌روند یا پشت منابعی از افکار منفی قایم می‌شوند. شاید به همین دلیل افراد بیش‌فعال از اینکه به دیگران اجازه دهند آن‌ها را صمیمانه بشناسند یا سبک زندگی آن‌ها را بدانند، فاصله می‌گیرند. آن‌ها دو راز وحشتناک در ذهن دارند: آینده غیرقابل‌کنترل هست و زندگی می‌تواند زخم‌هایی را ایجاد کد و موفقیت را به خطر بیاندازد.

تلاش کردن برای کامل بودن

شرم باعث می‌شود افراد بیش‌فعال تلاش کنند که کامل باشند و فرد فکر می‌کند، اگر من کامل به نظر برسم یا همه‌چیز را کامل انجام دهم، می‌توانم از شرم اجتناب کنم. فرد بیش‌فعالی که این باور را دارد، مداوم افراد را در زندگیش ارزیابی می‌کند تا ببیند آن‌ها چه چیزی را تأیید می‌کنند و ارزش‌های آن‌ها چیست. و فراموش می‌کند که واقعاً خودش چه چیزی را برای خودش می‌خواهد.

دست کشیدن از کارها به‌راحتی

افرادی که احساس شرم دارند تلاش کردن را متوقف می‌کنند. مگر اینکه مطمئن شوند آن کار سریع، به راحتی قابل انجام و موفقیت آمیز خواهد بود. آن‌ها این توانایی را ندارند که تلاش متمرکز زیادی برای طولانی‌مدت داشته باشند اگر کال موفق شده باشند. این اغلب به‌آسانی تنبلی دیده می‌شود. و باعث می‌شود فرد احساس شرم بیشتر و فهمیده نشدن بکند. به همین دلیل است که بازی‌های ویدئویی محبوب هستند. اگر شکست می‌خوری فقط خودت می‌دانی .و به‌راحتی از آن خارج می‌شوی یا ادامه می دهی بدون اینکه اتفاقی بیافتد.

کنار کشیدن از کمک گرفتن

شرم در مسیر کمک رفتن از دیگران مشکل ایجاد می‌کند. هم برای کودکان و هم بزرگ‌سالان بیش‌فعال. برای بسیار از بزرگ‌سالان بیش‌فعال صحبت کردن درباره شکست‌ها کار سختی هست و درخواست کردن دارو برای موفق‌تر شدن غیرقابل‌تصور است. آن‌ها همه‌چیز را امتحان کرده‌اند ولی مؤثر نبوده . معمولاً به همین دلیل کودکان به والدین خود نمی‌گویند که در مدرسه عملکرد بدی داشته‌اند،چون احساس شرمندگی می‌کنند که خودشان را این‌گونه ببیند.

سرزنش کردن دیگران

بسیار از افراد دیگران را سرزنش می‌کنند به خاطر شکست‌هایشان بدون اینکه علت آن شکست‌ها را درست کنند. وقتی کسی را می‌بینند از دیگران انتقاد می‌کنید و آن‌ها را سرزنش می‌کنند و مسئولیت خود را برای تصحیح مشکل نادیده می‌گیرند. هدف شکستن چرخه شرم پذیرفتن یک دیدگاه بهتر است. هیچ شرمی در اشتباه کردن وجود ندارد فقط باید تلاش کنیم اشتباهاتمان را تصحیح کنیم.

به شرم بخند

شوخ‌طبعی یکی از راه‌هایی است که بهترین نتیجه را در مقابل شرم دارد. خندیدن به موقعیتی که خوب پیش نرفته، نگرش‌های سخت و سفتی که افراد نسبت به خودشان دارند را نرم ‌تر می‌کند. درواقع شوخ‌طبعی قدرت شرم را بر افراد کمتر می‌کند.

خودت را بپذیر

افرادی که احساس شرم دارند متمرکز بر این هستند که دنیای بیرون آن‌ها را چگونه می‌بیند. اولین قدم در راه شکستن این چرخه پذیرش خود هست. وقتی یک فرد بیش‌فعال خودش را بپذیرد و برای خودش ارزش قائل شود، حتی اگر کامل نباشد، او نمی‌تواند باور کند که دیگران او را همان‌طور که هست دوست خواهند داشت.

داشتن یک فرد دوست یا مربی یا .. که تو را می‌پذیرد و دوست دارد ، علی‌رغم خطاهایت، در غلبه بر شرم خیلی مفید است. این دقیقاً مخالف کمال‌گرایی هست. که تأیید شدن وابسته به عملکرد افراد است. این پذیرفته شدن احساس ارزشمندی و خوب بودن به شما می‌دهد حتی وقتی‌که اوضاع خوب پیش نمی‌رود.

گروه‌های حمایتی

گره‌های حمایتی به افراد بیش‌فعال کمک زیادی می‌کنند. چون او احساس می‌کند که افراد زیادی هستند که مشکل او رادارند و آنجا درک می‌شود. آن‌ها هم مثل او ترس از شکست و شرمگین شدن دارند.

درمانگران باید نسبت به شرم در افراد بیش‌فعال هشیار باشند چون اغلب افراد آن را پنهان می‌کنند. و این یک کلید مهم برای تشخیص درست هست چون به درمانگر و مراجع نشان می‌دهد که شدت هیجانات بخش مهم از زندگی مراجع هستند. اغلب مراجعان می‌ترسند آن را هشیار کنند چون هراس دارند از اینکه واقعیت هشیار شود، آسیب بیشتری ببنید.