کلینیک مجازی بیش فعالی و کم توجهی ADHDLOGY – دکتر مهدیس مقصودلو
وقتی که کودک بیش فعال شما دستور شما را نادیده می گیرد یا اطاعت نمی کند، معمولا مجازات ها (محرومیت، جریمه و….) نتیجه رایج انجام نشده دستورات هستند. اما این روش ها همیشه موثر نیستند. برای جلوگیری از وقوع رفتارهای نامطلوب توسط کودک در آینده، باید عمیق تر شوید و زبانی که با آن کودکتان را توصیف می کنید، تغییر دهید. در واقع باید طرز فکرتان را تغییر دهید.
والدین معمولا به زبان مورد استفاده برای توصیف کودکان بیش فعال خود، فکر نمی کنند. اگر کودک شما بیش فعالی یا اتیسم دارد و شما همچنان از توصیف های یک کودک با رشد نرمال برای او استفاده می کنید باید بدانید که این روش غیر سازنده و ناسالم هست.
برای مثال وقتی فرزند بیش فعال شما از مدرسه می آید و کفش هایش را در جا کفشی نمی گذارد. شما از او می خواهید که کفش هایش را سرجایش بگذارد. او درخواست شما را انجام نمی دهد. ایا واقعا او می خواهد دستور شما را رد کند؟ یا اینکه دلیل دیگری دارد؟
این جمله محبوب را دکتر راس گرین همیشه می گویند ” کودکان خوب رفتار می کنند اگر بتوانند نه اینکه اگر بخواهند”. اگر با این لنز و از این دریچه به رفتار نامناسب فرزندت نگاه کنی، می توانی دیدگاهی برای حل این مشکل پیدا کنی. اما مثل همه روش های فرزندپروری کار سختی هست. یعنی دیگر این سوالات را ز خودتان نپرسید که آیا از عمد درخواستم را انجام نداد؟ آیا می خواهد با من چالش کند؟
[برای اطلاعات بیشتر پست مقابل را مطالعه کنید: مدیریت رفتار چیست و چه کاربردی برای کودک بیش فعال دارد؟]
شاید او به شما توجه نداشته، شاید او چیزی را که گفته اید پردازش نکرده یا شاید سرعت پردازش او پایین است، شاید او وسط کار دیگری بوده و شاید تغییر از یک کار به کار بعدی برای او سخت است. وقتی متوجه شدید چرا او کار خواسته شده را انجام نداده، می توانید موقعیت را درست توصیف کنید و این تفاوت بزرگی در واکنش شما ایجاد می کند.
زبانی که برای توصیف فرزند بیش فعال خودت استفاده می کنی مهم است چون دیدگاه ذهنی تو در باره او را شکل می دهد. اگر اینگونه فکر کنید که او از عمد درخواست شما را رد کرده، خلق شما و طرز تفکر شما منفی می شود. ولی اگر اینطوری نگاه کنید که مغز فرزند من نمی تواند مثل مغز من نظم داشته باشد و او وقتی کفش ها سرجایشان نیستند متوجه نمی شود . در اینصورت طرز تفکر شما عوض می شود و شما در ادامه از خودتان می پرسید چه کار می توانم بکنم که بعد از اتمام کار وسایل به جای خودشان برگردند.
وقتی از واژه هایی مثل از عمد انجام ندادن، تنبل بودن، بی ادب بودن، خودخواه، بی انگیزه بودن استفاده می کتید کمی صبر کنید و بپرسید آیا واقعا نمی خواهد یا وقوع آن رفتار به خاطر نشانه های بیش فعالی هست؟
اما اگر به خاطر نگذاشتن کفش در سر جایش تنبیه شود، شاید فردا یا حتی پس فردا به یاد بیاورد که باید کفشش را در جای درست خود بگذارد چون هنوز تجربه دردناک محرومیت با او هست اما بعد از آن باز هم فراموش خواهد کرد.
وقتی شما به فردی بی ادب می گویید، در واقع قسمتی از شخصیت او را هدف قرار داده اید و او را انسان بدی حلوه می دهید. در واقع به جای برچسب زدن به رفتار به خود او برچسب می زنید. کودکتان نمی خواهد برای شما زمان سختی ایحاد کند-آنها خودشان زمان سختی دارند.
گاهی ممکن است فکر کنیم اینها فقط کلمه هستند و خیلی تاثیر گذار نیستند و اما کلمات منفی تاثیر زیادی بر رشد کودک شما می گذارند و عزت نفس او را تخریب می کنندو تصور از خود منفی در کودک می نتواند شکل بگیرد.
به یادداشته باشید که سن رشدی فرزند شما با سن تقویمی او تفاوت دارد و ممکن است چند سال عقب تر باشد. برای مثال ممکن است سن شناسنامه ی او 10 سال باشد ولی از لحاظ رشدی در حد یک کودک 7 ساله باشد پس انتظارات خود را متناسب با سن رشدی او نگه دارید.
ترجمه مطلبی از پنی ویلیامز
